Rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia zawiera:

• precyzyjne wskazanie miejsca i daty sporządzenia tego wypowiedzenia,
• precyzyjne wskazanie miejsca i daty zawarcia umowy o pracę, dane pracownika oraz pracodawcy lub wskazanie osoby uprawnionej do jego reprezentacji,
• oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia,
• dokładnie opisane przykładowe powody wypowiedzenia umowy o pracę wraz z uzasadnieniem, zgodnie z wymogami z art. 52 i 53 Kodeksu pracy,
• obowiązkowe pouczenie dla pracownika o prawie do odwołania się do właściwego sądu pracy,
• miejsce na podpis pracodawcy lub uprawnionej osoby,
• miejsce na podpis pracownika ze wskazaniem daty otrzymania wypowiedzenia do celów dowodowych.

Co oznacza rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia?

Rozwiązanie umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia to sytuacja, w której pracodawca lub pracownik składają oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę ze skutkiem natychmiastowym (czyli wypowiedzenie zaczyna obowiązywać od chwili, gdy skutecznie i w odpowiedni poinformujemy o tym drugą stronę). Stąd w nazwie wskazuje się, że jest ono „bez okresu wypowiedzenia” – zaczyna obowiązywać natychmiastowo, bez żadnego okresu „przejściowego”. Składamy takie wypowiedzenie i umowa przestaje obowiązywać w tej samej chwili.

Prezentowany dokument to wzór wypowiedzenia umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia z winy pracownika – a więc dotyczy on sytuacji, gdy to pracodawca chce wypowiedzieć umowę pracownikowi.

Wzór „rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika”, czyli dokumentu obowiązującego, gdy to pracownik chce rozwiązać umowę, znajduje się pod tym linkiem.

Kiedy można rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia?

Przypadki, w których można rozwiązać umowę o pracę bez okresu wypowiedzenia z winy pracownika, są oczywiście ściśle określone przez przepisy prawa. Pracodawca nie może zakończyć umowy w ten sposób wedle własnego uznania. Zgodnie z art. 52 § 1 kodeksu pracy, może to zrobić jedynie w następujących przypadkach:

• ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych, np. nieustanne spóźnianie się do pracy, brak zachowania przepisów BHP (np. brak stosowania kasku na budowie), zdradzenie sekretów firmy,
• popełnienie przez pracownika przestępstwa uniemożliwiającego dalsze zatrudnienie (np. kradzież dokonana przez kasjera w sklepie) – przestępstwo musi być zawinione, dokonane w trakcie trwania stosunku pracy, oczywiste lub stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu,
• utrata przez pracownika ze swojej winy uprawnień potrzebnych do wykonywania danej pracy. Utrata uprawnień powinna być zawiniona, oczywista oraz stwierdzona przez uprawniony organ. Przykładem może być popełnienie przestępstwa jazdy po alkoholu przez osobę zatrudnioną na stanowisku kierowcy. Jeżeli wskutek popełnienia tego przestępstwa straci prawo jazdy, dalsze zatrudnienie na stanowisku kierowcy traci sens.

Kiedy nie można rozwiązać umowy o pracę bez wypowiedzenia?

Warto wiedzieć, że pomimo wystąpienia powodów opisanych powyżej wynikających z art. 52 § 1. Kodeksu pracy, może dojść do sytuacji, w której nie będzie można rozwiązać umowy o pracę bez wypowiedzenia. Otóż pracodawca nie może rozwiązać umowy ze skutkiem natychmiastowym po upływie 1 miesiąca od dnia, w którym dowiedział się o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Krótko mówiąc, pracodawca straci bezpowrotnie prawo do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika, jeżeli dowie się o sytuacji uzasadniającej takie rozwiązanie umowy, ale nie wypowie jej w ciągu miesiąca. Dodatkowo, jeżeli w zakładzie pracy funkcjonuje organizacja związkowa, wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia nie może nastąpić bez konsultacji z tą organizacją. Związki zawodowe mają trzy dni na dostarczenie swojej opinii pracodawcy.

Jak rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika?

Przede wszystkim należy poinformować pracownika, składając oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę. Oświadczenie koniecznie musi mieć formę pisemną – inaczej będzie nieważne. Rozwiązanie staje się skuteczne z chwilą, w której pracownik mógł się z nim zapoznać. Jeżeli np. zostanie mu wysłane pocztą, będzie to chwila, w której pracownik odbierze pocztę. Najczęściej jednak rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia składane jest pracownikowi osobiście – a więc zostaje on wezwany do przełożonego, który informuje go o rozwiązaniu umowy o pracę, wręczając jednocześnie odpowiednie. Opisany wzór zawiera miejsce, w którym pracownik powinien się podpisać, kwitując jednocześnie odbiór pisma. Ważne więc, aby oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia przygotować w dwóch egzemplarzach, z których jeden trafi do pracownika a drugi – z pokwitowaniem odbioru – zostanie u pracodawcy.

Często pojawiają się wątpliwości – co w sytuacji, gdy pracownik wyjdzie ze spotkania, odmawiając pokwitowania oświadczenia o rozwiązaniu umowy lub w ogóle nie da pracodawcy możliwości wytłumaczenia powodu wezwania? Otóż rozwiązanie umowy i tak będzie skuteczne – bowiem staje się ono skuteczne z chwilą, w której pracownik mógł się z nim zapoznać, a nie w której się z nim rzeczywiście zapoznał. Z tego powodu warto jednak pamiętać o dwóch kwestiach:

1. Zacznijmy od wręczenia pracownikowi oświadczenia o rozwiązaniu na piśmie. Konieczność „wyrzucenia” kogoś z pracy zawsze jest niekomfortowa i może powodować różne sytuacje. Warto więc w pierwszym ruchu wręczyć pracownikowi rozwiązanie, a dopiero później przedstawić mu, jakie są przyczyny.
2. Zawsze warto zadbać o świadków, mogących potwierdzić że wręczyliśmy pracownikowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy (ale ten np. podarł je i wyrzucił bez czytania). W takiej sytuacji będziemy mogli udowodnić, że pracownik mógł zapoznać się z rozwiązaniem umowy, stąd jest ono skuteczne.

Co powinno zawierać rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia?

Koniecznymi elementami takiego oświadczenia o rozwiązaniu jest oczywiście wskazanie dnia i miejsca jego złożenia, wskazanie danych pracodawcy i pracownika oraz zawarcie samej treści oświadczenia o rozwiązaniu – a więc jasnej informacji, że umowa zostaje rozwiązana.

W przypadku rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika koniecznie należy podać także przyczynę rozwiązania – ważne, by wskazać ją możliwie dokładnie. Wpisanie jako przyczyny np. „niewywiązywania się z obowiązków pracowniczych” będzie niewystarczające. Jeżeli pracownik odwoła się do sądu ten może uznać, że rozwiązanie zostało dokonane wadliwie. Trzeba więc w takim rozwiązaniu umowy dokładnie opisać jakie obowiązki naruszył pracownik – prezentowany wzór zawiera kilka przykładowych możliwych uzasadnień rozwiązania umowy o pracę.

UWAGA! Bardzo ważne: w oświadczeniu o rozwiązaniu koniecznie musi znaleźć się informacja o prawie do odwołania się do sądu! Pracodawca wypowiadający umowę ma bowiem obowiązek poinformować pracownika, że ten może odwołać się do sądu, jeżeli jego zdaniem rozwiązanie nie jest zasadne.

Na koniec warto jeszcze wskazać, że możliwe jest także:

• rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika, zgodnie z art. 53 kodeksu pracy,
• rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika, zgodnie z art. 55 kodeksu pracy,
• rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia za porozumieniem stron.

Pracownik również może rozwiązać umowę o pracę ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli pracodawca dopuścił się wobec niego ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków oraz jeżeli rodzaj pracy zaraża jego zdrowiu, co zostało stwierdzone orzeczeniem lekarskim.